De woorden die ik bij de opening van de Fluviumdag heb uitgesproken:
Beste aanwezigen, leerkrachten, assistenten, ondersteuners, stafmedewerkers, directeuren en speciale gasten van deze Fluviumdag.
We gaan er met elkaar een mooie dag van maken.
We gaan er met elkaar een goede dag van maken, door vanmiddag naar huis te gaan met informatie die je op dit moment nog niet weet.
We gaan er een energieke dag van maken, door opnieuw geinspireerd te raken over het thema dat je in ieder geval zelf hebt gekozen vandaag.
Dat zijn nogal wat ambities die ik hier neer zet. Ambities die ik kan lieeren aan de ambtiies voor het onderwijs.
Hoge ambities voor de kwaliteit van het onderwijs. Hoge ambities voor ieder kind.
Het is immers bewezen dat door hoge ambities te stellen de kinderen in je klas verder komen.
Zoals het ook is bewezen dat je van je kinderen hoge verwachtingen mag hebben. Het is de dood in de pot om je verwachtingen naar beneden bij te stellen ingegegeven door de afkomst of de omstandigden van de kinderen.
Ik had gehoopt dat we daar allang vanaf waren geweest.
Ik ben zelf zoon van een veehandelaar. Mijn oude basisschool gunde mij niet het advies dat ik volgens de cito had kunnen krijgen. Stap maar laag in. passend bij het niveau van je ouders. Over de consequenties daarvan kan ik een boek schrijven. Overigens: het feit dat ik zoon van een veehandelaar ben heb ik lang verzwegen gehouden, schaamte voor wie je bent, je afkomst kan diep geworteld zijn. Ook daar kan een school een ontzettend grote bijdrage in leveren. Maar dit terzijde.
Terug naar die hoge verwachtingen:
het is helaas nog van deze tijd, zo leert onderzoek, dat we de verwachtingen te laag leggen. Met desastreuze gevolgen voor onze kinderen.
Lieve mensen, u doet er toe, u doet er ongelooflijk toe, in het leven van de kinderen.
U doet er toe op de drie terreinen die straks terug gaan komen in jullie schoolplannen. Kwalificatie, socialisatie en persoonsvorming. Hoe dan ook , in welke vorm dan ook, u doet er toe!
Laat ik niet somberen over wat er allemaal beter zou kunnen zijn in ons onderwis. Niet somberen over de ‘staat van het onderwijs’ zoals ons ieder jaar weer wordt gepresenteerd.
Want vanuit de sombere, misschien wel cynische, houding wordt geen organisatie en ook geen mens beter.
We kunnen ons vasthouden aan de mooie voorbeelden dicht bij huis.
Vele mooie momenten bij jullie op school gevangen door de fotograaf die bij jullie is langsgeweest en waarvan jullie enkele foto’s achter mij zien langs komen.
Foto’s met een verhaal.
Zoals ik de verhalen ontmoet bij mijn schoolbezoeken.
** persoonsvorming
Onlangs was ik op een van jullie scholen waarbij de leerling mij zijn verhaal vertelde. Ik vroeg hem naar zijn vader, zijn moeder. ‘Ik heb twee moeders, de een is donker, de ander is wit’.
En vanaf daar ging hij verder met zijn verhaal, over zijn huisnummer, die hij stempelde het mij weer toonde en zo voort. En de leerkracht… die liet hem gaan en mij natuurlijk ook.
Het zijn de verhalen uit jullie praktijk die jullie tonen dat je er toe doet. Iedere dag weer.
** socialisatie
Of dat meisje, dat omdat de leerkracht even niet meer wist hoe zij het gedrag moest beantwoorden, bij een andere groep werd gezet. Misschien wel begrijpelijk. Als leerkracht zit je soms ook aan de rand, zie je ook de andere kinderen van je groep en weet je het niet meer. En natuurlijk weet je dat je het anders had willen doen, maar je liep tegen je eigen grens op.
Maar hoe prachtig is het dan dat het meisje dat het even niet meer wist, door haar schoolgenootje werd gezien. Werd ingesloten door haar omgeving.
Zoals er zoveel kinderen zijn die door jullie als school worden ingesloten. Soms door jullie als vechtend tegen de klippen op.
** kwalificatie
En ik ervoer deze week de bevlogenheid van 30 van jullie. Toen ons werd verteld over het werken met referentieniveaus. Hoe analyseren we de juiste gegevens? Drie uur lang hingen jullie directeuren en intern begeleiders aan de lippen van de gastspreker die vertelde over het beste uit kinderen naar boven halen. Over explicite instructie, over de opbouw van lessen, de analyse van leerresultaten. En bovenalles over het hebben van hoge ambitties.
Dat, daarmee, maak je als leerkracht werkelijk het verschili.
Het verschil om kinderen ongeacht hun achtergrond het allerbeste onderwijs te geven.
Ik kijk en voel naar dit alles met mijn eigen ogen, mijn eigen geschiedenis.
Mijn onderwijsjaren en onderwijsverhalen die zo rijk zijn gevuld door ondere andere de mensen die vandaag hier in de zalen staan.
MIjn blik verruimt mijn kennis en vergroot mijn inzichten. Met liefde voor het onderwijs.
Ik mag in de Betuwe nu alweer bijna twee jaar eindverantwoordelijk zijn voor het werk dat jullie dagelijks verrichten.
Prachtig werk, betekenisvol werk. Persoonlijk werk, immers we nemen onszelf mee in de contacten die we hebben met de ander. Het ‘gezien worden’ is mijn drijfveer.
Om alle kinderen te laten worden wie ze zijn. Voor zichzelf, de ander en in en voor de maatschappij waarin zij leven.
En niet alleen de kinderen maar ook jullie als Fluvium medewerkers, ook jullie dienen te worden gezien. Om te kunnen zijn wie je bent, en om het beste in jezelf naar boven te halen.
Dit, ‘het beste in jezelf naar boven halen’ zijn holle woorden, dat weet ik.
Deze woorden krijgen pas betekenis wanneer je de ruimte krijgt en de ruimte neemt.
Wanneer je jezelf steeds weer de vraag durft te stellen: hoe doe ik er vandaag toe?
Dat vraagt inzicht, dat vraagt kennis. Maar dat vraagt ook moed.
Moed om het anders te doen, moed om buiten de ijnen te kleuren.
Moed om geen methodeslaaf te worden, moed om dingen te bevragen.
Het vraagt moed om je eigen creativiteit aan te spreken. En het vraagt moed om dat ene kind in je klas, of die ene ouder op een andere wijze, misschien wel met meer ruimte, te benaderen.
Soms is ons onderwijs verworden tot het doorlopen van vastgestelde paden.
Jullie weten dat het iedere dag vaak ook om andere dingen gaat, om ieder kind te kunnen zien, te begrijpen en uit te dagen.
De waardering voor ieder individu te hebben. Iedere leerling, ieder mens, doet er toe.
Dat, dat alles vraagt om jullie moed om soms de dingen anders beet te pakken dan dat je tot op heden hebt gedaan.
Ik vertelde hier een verhaal, jullie kinderen zitten met verhalen.
En jij, wat is jouw verhaal?
Passend bij dat verhaal, van jou persoonlijk of van je school, kies je vandaag de gastspreker uit die je verder zal verrijken. Je visie verder vormt, je kennis vergroot, om weer beter te worden in het vak dat je uitvoert.
Na boeiende onderwijsjaren, ben ik nog lang niet uitgeleerd. Ben ik nog lang niet klaar met het leveren van mijn bijdrage aan het onderwijs.
En sta ik hier vol overtuiging om het beste van mij zelf ten dienste te stellen voor de leerlingen van Fluvium en daarmee voor iedereen die met hen samenwerkt.
Met regelmaat verwonder ik mezelf over de functie die ik hier mag bekleden.
Met uitzondering van een van mijn grote voorbeelden mijn allereerste bestuurder Jules, op zijn schouders mag ik dit vak uitvoeren, had ik er niet veel van op van bestuurders.
Niet toen ik leerkracht was, ib-er of als directeur.
En nu ik hier sta, dit mag doen, geef ik er daarom mijn eigen draai aan.
Om jullie in positie te houden, de directies zo veel als mogelijk de ruimte te geven en te faciliteren.
En door dicht bij het echte werk te blijven. Om die reden doe ik mijn schoolbezoeken, bezoek ik julllie klassen en mag ik ook dit jaar weer een paar keer zelf voor de klas staan. Rete-ingewikkeld na 20 jaar! Maar zo ongelooflijk mooi. De kern van het vak, ook mijn vak. Dat is waar het om draait.
En ondertussen probeer ik mijn invloed uit te oefenen. Bij Beau op de bank, het lerarentekort onder de aandacht, in gesprek met politici.
Het is mooi dat Paul van Meenen mij vanaf het podium toespreekt: ‘deze man gaat mij lastige vragen stellen’. En later hebben we een goed gesprek over wat er toe doet. En wat hij voor het onderwijs kan betekenen en vooral ook moet laten.
Zaterdag sprak ik Lisa Westerveld, woordvoerder onderwijs in de tweede kamer van mijn partij groen links.
Ik kon haar vragen waarom ze ons zo laten vallen, wat haar gedachtegoed is. Ik kon de verhalen uit de krant nuanceren met dit gesprek. En ik kon haar mijn gedachten meegeven over de ontwikkelingen waar zij in de tweede kamer overgaat. ‘op twitter praten we verder’ zei ze mij.
Dat is mijn plek in onze organisatie. Ik hoop van harte dat jullie dit als zodanig ervaren en mij laten weten waar ik er toe kan doen.
Ik dank jullie voor het vertrouwen dat ik hierbij ervaar, de progressie die we als directieteam hiermee maken en de mogelijkheden die we hier voor elkaar creeeren.
Ik nodig jullie van harte uit om je bijdrage te leveren. In de klas in de eerste plaats, maar ook meer en meer, met elkaar en voor elkaar. Zodat we samen een prachtige betekenisvolle plek kunnen bieden voor de leeringen van onze scholen.
Zodat we binnen Fluvium elkaar beter kunnen maken, van elkaar leren, ten dienste van onze leerlingen.
Dat onze leerlingen dagelijks aan hun eigen herinneringen zullen bouwen.
Hun herinneringen waar jullie zo’n grote bijdrage aan leveren. Ik gun jullie prachtige herinneringen.
Aan vandaag, maar groter nog aan het onderwijsvak waaraan jij het beste van jezelf geeft. Dat besef maakt het werken in het onderwijs van onschatbare waarde. Omdat je, in welke functie je ook zit, dagelijks het verschil maakt.
Dat is mijn drijfveer, daar gaan we als Fluvium mee door.
Ik heet jullie nogmaals van harte welkom en wens jullie een mooie dag toe.