De voorjaarsnota draait eerdere bezuinigingen op het primair onderwijs niet terug.

Herstelplan

Onder de naam ‘Herstelplan’ was het kabinet de afgelopen maanden in gesprek met het funderend onderwijs over een plan voor het verbeteren van de onderwijskwaliteit en de arbeidsmarkt.

De voorjaarsnota met forse bezuinigingen riep bij de vakbonden/ sectororganisaties  een principiële vraag op: hoe kun je het onderwijs ‘herstellen’ als je het tegelijkertijd aan de andere kant afbreekt? De keuzes in de Voorjaarsnota zetten het toch al broze vertrouwen in het kabinet danig op het spel. We moeten vaststellen dat er van gemeenschappelijkheid geen sprake kan zijn nu de coalitie keuzes maakt die het onderwijs schaden. De gezamenlijke sectorpartijen hebben dan ook besloten om het overleg met het kabinet stil te leggen zolang deze bezuinigingen boven de markt hangen.  Wij betreuren dat zeer, omdat we koersten op goede plannen om het onderwijs te versterken. Er werd tegemoet gekomen aan onze eerdere oproep dat er structurele investeringen nodig zijn in plaats van losse subsidies, een samenhangende aanpak op basis van een curriculum dat breed kijkt naar het leren en ontwikkelen van kinderen en jongeren en een realistische benadering van de personeelstekorten. Uiteraard gaan we kijken hoe we het goede van de uitkomsten van de gesprekken kunnen behouden.

Opvallend is het besluit van het kabinet om de onderwijskansenregeling in het voortgezet onderwijs volledig op te heffen. Dit is een zorgwekkend signaal voor het gehele funderend onderwijs. Scholen in kwetsbare dorpen/ wijken krijgen straks minder middelen om kinderen met een achterstand te ondersteunen. Dat is een klap in het gezicht van leerlingen die juist extra nodig hebben.

Bezuiniging op basisvaardigheden

Op de regeling gerichte bekostiging Basisvaardigheden wordt geen loon- en prijstelling toegepast. Deze regeling gaat in vanaf 2027. Hiermee bezuinigt het ministerie van OCW tot 48,1 miljoen euro per jaar vanaf 2030. Dit betekent dat het beloofde bedrag van 182 euro per leerling de komende jaren hetzelfde blijft, ook al stijgen de kosten voor personeel. Voor scholen in het primair onderwijs is dit een forse bezuiniging: je kan met 182 euro per leerling in 2030 immers veel minder dan in 2024. Dit kabinet stelt in hun regeerprogramma dat basisvaardigheden de absolute prioriteit krijgen. Deze bezuiniging betekent juist dat scholen de komende jaren steeds minder kunnen werken aan het versterken van de basisvaardigheden. Dat het kabinet op deze middelen bezuinigt is dan ook niet uit te leggen.

Onbenutte middelen blijven op de plank liggen

De subsidieregeling School en Omgeving wordt in 2025 niet volledig benut, wat leidt tot een meevaller van 53,9 miljoen euro. In plaats van te investeren in de toegankelijkheid van de regeling, worden middelen doorgeschoven naar latere jaren of andere departementen. In totaal wordt 87,9 miljoen euro doorgeschoven naar 2026–2028.

Daarnaast wordt er 233 miljoen euro overgeheveld naar de uitkering Kansrijke Wijk van het ministerie van BZK en gaat 93 miljoen euro naar programma’s voor jonge kinderen. Al eerder was bekend dat in de toekomst wordt bezuinigd op School & Omgeving; deze bezuiniging blijft grotendeels staan. Er zijn scholen die wanhopig zoeken naar extra hulp voor hun leerlingen. Het is zaak dat School en Omgeving, evenals andere subsidieregelingen, zo snel mogelijk deel worden van de basisbekostiging van scholen.