Instandhouding van onze scholen
17 maart 2025
De instandhouding van kleine scholen gaat de komende jaren ingrijpend veranderen. Dat staat in een Kamerbrief van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) over het stelsel van instandhouding en opheffing in het primair onderwijs. Als bestuurder van Fluvium volg ik deze ontwikkelingen nauwgezet en zorg ik ervoor dat ons geluid gehoord wordt. Dat doe ik door deelname aan overleggen bij o.a. Po-raad en het ministerie. Het gaat immers om het voortbestaan van onze ‘compacte’ scholen bij Fluvium! Pim
Aanleiding
In de brief van de staatsecretaris wordt gesteld dat het grote aantal kleine scholen in de grote steden, zoals Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht (G4), zorgt voor extra druk op het lerarentekort en de onderwijshuisvesting. Een aantal grote schoolbesturen vanuit de G4 heeft daarom aangegeven dat het wenselijk is om de regelgeving rondom de instandhouding en opheffing van kleine scholen aan te passen, zodat het aantal kleine scholen in stedelijk gebied zal afnemen.
Tegelijkertijd is er in dunbevolkte regio’s sprake van een andere dynamiek. Kleine scholen spelen hier een cruciale rol in het bieden van bereikbaar onderwijs en dragen bij aan de leefbaarheid van kleine kernen. Het behoud van deze scholen is volgens de Staatsecretaris essentieel, maar ook in dunbevolkte gebieden staat het voortbestaan van deze scholen onder druk door dalende leerlingaantallen en veranderende bevolkingsdynamiek.
Voorgestelde stappen
Om aan deze uiteenlopende behoeften tegemoet te komen, stelt het ministerie van OCW de volgende maatregelen voor:
- Het aanpassen van de regelgeving rondom instandhouding en opheffing, met behoud van aandacht voor regionale verschillen. In dit verband wordt een herziening van de ‘gemiddelde schoolgrootte’ genoemd.
- Het omvormen van de kleinescholentoeslag naar een dunbevolktheidstoeslag. Hierdoor krijgen de kleine scholen in stedelijk gebied minder financiële middelen. De middelen die hieruit vrijkomen worden geïnvesteerd in de kleine scholen in dunbevolkte gebieden.
- Het introduceren van een nieuwe uitzonderingsgrond gebaseerd op een afstandscriterium, zodat scholen die noodzakelijk zijn voor de bereikbaarheid van onderwijs niet hoeven te sluiten.
Het ministerie van OCW benadrukt dat het gaat om een ingrijpende wijziging in het stelsel van instandhouding en opheffing. In de komende periode zal daarom een intensief gesprek gestart worden met de diverse stakeholders uit het onderwijsveld. Nogmaals: ik zorg dat ik daarbij ben vanuit ons Fluvium belang. Pim

